Sermaye Piyasası Konseyi, tasarrufların menkul değerlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya aktif ve yaygın bir biçimde katılmasını sağlamak ve sermaye piyasasının inanç, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve faydalarının korunmasını düzenlemek ve denetlemek gayesiyle 1981 yılında çıkarılan 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuştur. Kelam konusu Kanunu yürürlükten kaldıran 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile Konseyin misyon, yetki ve sorumlulukları tekrar düzenlenmiştir.

Kurul idari ve mali özerkliğe sahip bir kamu hukuksal bireyidir ve kendisine verilen vazife ve yetkileri kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Şuranın ilgili olduğu Bakan, Başbakan tarafından görevlendirilen Bakan’dır. Heyetin merkezi İstanbul’dadır [i].

Sermaye piyasasının inanç açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını ve tasarruf sahiplerinin yani yatırımcıların hak ve faydalarının korunmasını sağlamak maksatları doğrultusunda, Şuranın temel gayeleri;

Sermaye piyasalarının ve kurumlarının işleyiş kurallarını belirlemek,

Piyasadan fon kullanan şirketlerin aşikâr kurallara uygun olarak en uygun formda yararlanmalarını sağlamak,

Sermaye piyasasına yatırım yapan tasarruf sahiplerinin hak ve faydalarını korumak,

Piyasaların adil ve aktif çalışmasını sağlamaktır.

Kurul bu maksatlara Kanun, yönetmelik ve bildirilerle düzenlemeler yaparak, piyasaların nezaret ve kontrolünü sağlayarak ulaşmaya çalışmaktadır.

KURULUN TEŞKİLAT YAPISI

Sermaye Piyasası Şurası, Heyet Karar Organı ve Lidere bağlı olarak Şura faaliyetlerini yürüten teşkilattan oluşur.

Kurul Karar Organı

Kurul Karar Organı,biri lider, biri ikinci lider olmak üzere yedi üyeden oluşur. Konsey Lideri,Başkanlık teşkilatının da başıdır.

Üyeler, yükseköğrenim sonrası mali piyasalar, iktisat, maliye, işletme, sermaye piyasaları, bankacılık yahut finans alanında yahut bu alanlarla ilgili hukuk kısımlarında en az on yıl tecrübe sahibi olan yahut üstte sayılan tahsil kollarında en az on yıl öğretim üyeliği yapan bireyler ortasından Bakanlar Kurulunca atanır. Üyelerden en az birinin hukuk fakültesi mezunu olması, en az birinin bu fıkrada belirtilen on yıllık tecrübesi özel kesim sermaye piyasası kurumlarında kazanmış olması, en az birinin de Kurul’da minimum on yıl çalışmış olması kuraldır. Bakanlar Heyeti, üyelerden birini Lider olarak görevlendirir. Şura Karar Organı, Konsey Liderinin teklifi ile üyelerden birini ikinci lider ve birini lider vekili olarak seçer.

Başkanın müsaade, hastalık, yurt içi ve yurt dışı görevlendirme ve misyonda bulunmadığı öteki haller ile vazifeden alınması yahut üyeliğinin düşmesi durumlarında ikinci lider, onun da bulunmadığı hallerde lider vekili Lidere vekalet eder.

Kurul lider ve üyelerinin misyon mühleti beş yıldır. Müddetleri biten Lider ve üyeler bir seferliğine tekrar atanabilir.

Hizmet Birimleri

Kurul çalışmaları Konsey liderine bağlı Lider Yardımcılıkları altında çalışan hizmet üniteleri tarafından yürütülmektedir.

Hizmet üniteleri;

Denetleme Dairesi

Ortaklıklar Finansmanı Dairesi

Aracılık Faaliyetleri Dairesi

Kurumsal Yatırımcılar Dairesi

Piyasa Nezaret ve Kontrol Dairesi

Araştırma Dairesi

Muhasebe Standartları Dairesi

Bilgi Süreç, İstatistik ve Enformasyon Dairesi

Hukuk İşleri Dairesi

İdari ve Mali İşler Dairesi

Kurumsal Bağlantı Dairesi

Strateji Geliştirme Dairesi’nden oluşmaktadır.

Hizmet üniteleri daire başkanlıkları ile bunlara bağlı olarak çalışan daire lider yardımcıları, uzmanlar ile müdürlükler bünyesindeki servisler ve memurlardan oluşmaktadır.

KURULUN MİSYON, YETKİ VE SORUMLULUKLARI

Kurulun vazife ve yetkileri şunlardır:

6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile verilen vazifeler ile bu Kanunun emrettiği uygulamaların yerine getirilmesini ve öngörülen sonuçların sağlanmasını teminen gerekli olan iş ve süreçleri yapmak

Kamunun vaktinde, kâfi ve gerçek olarak aydınlatılmasını sağlamak emeliyle genel ve özel nitelikte kararlar almak

Kanun kapsamına giren kurum ve iştiraklerin bağımsız kontrol, derecelendirme, değerleme ve bilgi sistemleri kontrolü faaliyetine ait kuralları ve çalışma asıllarını belirlemek ve bu kuralları taşıyanları listeler halinde ilan etmek

Finansal istikrar ve ulusal yahut memleketler arası mevzuatın gereklerinin sağlanması hedefiyle başka finansal düzenleyici ve denetleyici kurumlarla her türlü iş birliğini yapmak ve bilgi alışverişinde bulunmak.

Sermaye piyasalarında düzenleme ve kontrolle yetkili muadili yabancı kurumlar ile sermaye piyasalarıyla ilgili olarak karşılıklılık ve mesleksel sırrın korunması prensipleri çerçevesinde karşılıklı bilgi alışverişinde bulunulmasına ve doküman taleplerinin karşılanmasına, yabancı ülkelerdeki sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kuruluşların Türkiye’deki merkez, şube yahut ortaklıkarı ile yazılı bir mukavele çerçevesinde dışarıdan hizmet aldıkları kurumlarda kontrol yapılmasına ve gerekli idari önlemlerin alınmasına, bu kapsamda yürütülecek faaliyetlere ait masrafların paylaşımına yönelik ikili yahut çok taraflı mutabakat zabıtları imzalamak ve sermaye piyasalarıyla ilgili her türlü iş birliğini yapmak

Sermaye piyasalarının gelişmesini teminen yeni sermaye piyasası kurumlarına ve araçlarına ait yol ve temelleri düzenlemek ve bunları denetlemek.

Halka açık iştiraklerde misyon alacaklar, sermaye piyasası kurumlarının yönetici ve öteki çalışanlarının mesleksel eğitimi, mesleksel yeterliliği ve mesleksel ehliyetlerini gösterir sertifika verilmesine ait temelleri belirlemek, bu gayelerle merkez yahut şirket kurmak ve bunların faaliyet tarz ve temellerini belirlemek

Sermaye piyasasında yatırımcı ve tasarruf sahiplerine yönelik olarak yatırım tavsiyesinde bulunacak şahıslar ve kuruluşların uyacakları unsur ve temelleri belirlemek.

Kamuyu Aydınlatma Platformunun işletim ve çalışma asılları ile bu Kanun kapsamında Şuraya yapılacak bildirim ve müracaatların yol ve temellerini belirlemek

Sermaye piyasası kurumlarının, halka açık şirketlerin, borsaların ve öz düzenleyici kuruluşların bilgi sistemlerinin işletimine ve bu Kanun çerçevesindeki kontrolüne ait yordam ve asılları belirlemek

Yerli yahut yabancı akademisyen yahut uygulamacılardan oluşan çalışma kümelerine yahut bireylere, mevcut yahut gelecekteki düzenleme tercihlerinde temel teşkil etmek üzere sermaye piyasalarına ait ulusal yahut memleketler arası nitelikli bilimsel araştırmalar yaptırmak

Kurulun üyesi bulunduğu milletlerarası kuruluşlar, mali, iktisadi ve mesleksel teşekküller ile Türkiye’nin direkt üyesi bulunduğu memleketler arası kuruluşların çalışmalarına katılmak, bu kuruluşlarla ortak projeler geliştirmek ve projelerine katkıda bulunmak

Kurulun vazife alanı ile ilgili milletlerarası kuruluşlara, mali, iktisadi ve mesleksel teşekküllere üye olmak

[i] Heyet merkezinin İstanbul’a taşınmasına ait iş ve süreçler tamamlanıncaya kadar Heyetin merkezi Ankara’dır.